Սա գրել եմ Լուսինե Վայաչյանի
© անՆամուս, MMX
-համազասպ, հեչ ուր ես էղե?
-էջմիածին
-իսկ ուրիշ?
-էջմիածին երկու անգամ եմ էղե
-ապրես՜, աշխարհ տեսած տղա ես…
“խաթաբալԼադա”
…ՊԱԴՄԱՍԿՈՎՅԱ…
2006-ի աշնանը գործի բերումով հայտնվեցի պադմասկվայում, բնակավայրի անունը չեմ հիշում зато հիշում եմ երկաթգծի էն կայարանի անունը, որի մոտ էր մեր պանսիոնատը` зосимова пустынь ասել է թե զոսիմայի տափաստան, թե ինչի пустынь ու ոչ թե пустыня` չգիտեմ, բայց արա ինչ պուստինյա` անտառ էր շուրջբոլորս, կներես մայրենիք ջան բայց այ դա էր անտառ, սկի լոռվա անտառները չեմ համեմատի դրանցինի հետ, ծառերի ծերը չէր էրեվում ու խոնավությունից անընդհատ ուզում էի շռել: Ես ու դավոն էինք` գնացինք իջանք внуково, այսինքն թոռնկովո, ավտոբուսով առավոտ ժամը վեցին մոսկվայի էդ ծայրամասից մի կես ժամում հասանք հարավ-արևմտյան անունով մետրոյի կայարան: Մենք երկուսս էլ առաջին անգամ էինք մոսկվայում` էդ քաղաքի ցելկեն առնելը եղավ դաժան ու քնաթաթախ: Հասանք մետրո հետո քարտեզ առանք անդերգրաունդի` 5 ռուբլով, էդ ռուբլին հո կայֆ չէր տալիս` ոնց որ սովետի վախտը լիներ, քարտեզն առանք ու իջանք մետրո: Վայ քու արա: Ով չի տեսել մոսկվայի մետրոյի ծայրամասային առաջին կայարաններից մեկն առավոտ յոթին ուրեմն նա մարդկային ժխոր չի տեսել: Ամբոխները խելագարված: Ձեռներս մարդա մի հատ չեմադան ու ուսապարկ, քիչ էր մնում վրեքներովս անցնեին, հերթ կայնանք որ ժետոն առնենք, դրանցը ժետոն էլ չի թղթի կտոր ա գառդոնից, գանդոններ, կա մի անգամյա, երկու չորս չորսը դառավ տասնըչորս…կայնած խոսում ենք ասում եմ. արա ռուսերեն խոսալս մոռացել եմ լալկվել, տենաս սրանց մի պռայեզդն ինչ արժի, մեկ էլ մի աղջիկ ֆռաց ասեց` մարդա 15 ռուբլի, ասի մերսի, 30 ռուբլի տվի, ասի դվա բիլետա, մեկ էլ ջղայն տոտան ասեց, տովարիշչ ս վաս 40 ռուբլեյ, տվի առա, ու մտածում եմ` խի խաբեց են հայ աղջիկը, մտանք մետրո` իսկը լաբիրինթոս, բայց եթե սլավոնատառաճանաչ ես` չես կորի, ամեն ինչ գրածա ա մաքուր ռուսերենով` ուր ու ոնց գնաս: Էսկալատռով իջնում ենք պարզվում ա որ եթե վռազ ես ձախով արագ կարաս իջնես եթե չէ` աջդ կայնի քաշի: Ես վռազ չէի բայց ձախ էի քաշել` դե սաղ կյանքս երեվանի մետրոն եմ տեսել…քիչ էր մնում կոխրճեին անցնեին, լավ ա դավոն թևիցս քաշեց աջի վրա: Վագոնները գալիս էին կես րոպեն մեկ ժամացուցի մեխանիզմի նման, այ ստե կարգուկանոնով հերթ էին կանգնում` շարքով, էն որ գնդակահարվելուց կանգնում են է` այ տենց, ու եթե վագոնը լիքն էր չէին խցկվում` սպասում էին հաջորդ 30 վայրկյանին: Վագոնի մեջի ռսները կամ գիրք են կարդում կամ ականջակալներով լսում, կամ էլ` երկուսը միասին: Էդ առաջին ցնցումս էր ռուսներից, ըտեղ մի քիչ իրանց հարգեցի, դե պարզ ա` գրքերի համար: Չնայած կարող ա մի տուֆտա բան էին կարդում, դժվար նիցշէ կարդային, բայց դե իրանց էլ կարելի ա հասկանալ` մի հայաստանի չափ քաղաք ու միգուցե մարդա իրա գործի տեղ կամ դասի գնալու վրա մի 2 ժամ ա կորցնում, մնում ա կարդալը: Մետրոյի` մեզ պետքական կայարանից հելանք ու հասցեով ման ենք գալիս շենոգինի փողոցը` սոված ենք ցուրտա էշ-էշ քայլում ենք քաղաքի քարտեզ չունենք, վերջը գնացինք հասանք մեր առաջի մասի նման մի տեղ` սաղ գործարան ա` բնակելի շենք չկա: Գտանք օֆիսը մտանք սեղան էր սարքած` պեչենի շակալադ լուծվող սուրճ էլի շակալադ` վրա տվինք… Վերջը լիքը ջահելներ կային` ռուսաստանի ծերերից, մեր նման էկել էին սեմինարի: Սպասեցինք, հետո ավտոբուսով տարան պադմասկովյա` գնում էինք կիևսկի շասսէով, մի ժամից հասանք պանսիոնատ, տեղավորվեցինք. 3 ու կես օր պետք ա մնայինք: Հաց-մաց տվին, սրանց ճաշարանը փաթթած ուներ ստեղի ամենալավ օբեկտը մի 100 անգամ, ինքնասպասարկում էր, բայց հո լցած չէր` մենակ մի քսանհինգ տեսակ ձուկ կար տարբեր ձևի սարքած հո չէինք բթվում` համ համով էր համ ձրի` էրկու էռնեկ մի քանի տեղ` խժռի ինչքան ուզում ես: Էս պանսիոնատը մի կես էրեվանի չափ տարածք էր` պարսպապատ ու մեծ մասը անտառ, մի 3 հատ լիճ կար` իսկական ու ձկներով: Էլ չեմ ասում ամեն 300 մետրը մեկ վառոտներ ու КПП` մեջներն էլ մի-մի հատ բեղերով ձյա-ձյա` վայրենի ռուս վայեննի: Քնեցինք առավոտ հելանք զավտրիկի, հետո` սեմինարի առաջի օրվան, գնացինք մտանք սխալ սենյակ, հետո ջոգինք որ սխալ ենք մտել, գնացինք մեր սենյակը: Մի երկու ժամ դալբայոբստվա արին յեսիմ ինչ ֆիրմայի ներկայացուցիները, գլուխներս ցավաց լավա քոֆֆի-բռեյք եղավ նեսկաֆե ու շակալադով պեչենի կերանք ուշքի էկանք: Ըտե մի հատ բեղերով պուճուր-մուճուր ձյաձյա էկավ ու ասեց տղեք հայ եք: Հա բա ինչ ենք: Խոսաց պատմեց որ ժուռնալիստ ա ստե-ընդե ժուռնալների համար բան ման ա գրում, էս սեմինարներին էլ որպես օնլայն թարգմանիչ էր աշխատում…ընկճված էր ու հա ծխում էր…